God avklaring om SSB

Med Statistikklovutvalets rapport kjem diskusjonen om SSB inn i eit meir konstruktivt spor.

Denne artikkelen er over seks år gammel

Leder

Dette er en leder. Lederartikkelen uttrykker Bergens Tidendes publisistiske idé: En partipolitisk uavhengig, frittstående, liberal og borgerlig (ikke-sosialistisk) avis.

Sirkuset rundt Statistisk sentralbyrå (SSB) i fjor var underhaldande, men ikkje særleg tenleg. Omorganiseringa enda i offentleg skittentøyvask mellom SSB-sjef Christine Meyer og finansminister Siv Jensen.

I høve til denne seansen er Statistikklovutvalets rapport, som kom måndag, frigjerande edrueleg. SSB treng ei omorganisering, og utvalsrapporten kan tene til å få denne inn i ei meir konstruktiv retning.

Det som skapte konflikten i fjor var synet på forskinga i SSB. Eit internt utval konkluderte med at forskingsavdelinga burde bli mindre, og at krava til internasjonal publisering burde aukast. Fleire aktørar, mellom andre LO og NHO, frykta at endringa ville svekkje byrået som leverandør av analysar for både politikk og lønsoppgjer.

Statistikklovutvalet, der sjeføkonom Øystein Dørum i NHO er blant medlemmene, går langt på veg mot båe forslaga. Utvalet seier ingenting om storleiken på forskingsavdelinga, men vil at forskinga skal vidareførast på same nivå som i dag. Dei legg òg stor vekt på at forskinga skal vere anvendt, og tene som grunnlag for politiske avgjersler.

Samstundes meiner utvalet at andre forskingsinstitusjonar bør få lettare og rimelegare tilgang til data frå SSB. Det er ei fornuftig løysing, og ein betre måte å sikre at forskinga på SSB-data held høgt internasjonalt nivå.

Striden rundt SSB i fjor synleggjorde òg ein uklar styringsstruktur, der det vart tvil om kven som skulle avgjere kva. Utvalet slår her fast at det er lovverk og departement som avgjer kva det blir forska på, medan SSB sjølve avgjer korleis. Fridomen til SSB ligg altså i utføringa av forskinga.

Utvalet foreslår òg at dagens SSB-styre blir erstatta av eit råd, utan mynde til å ta eigne avgjersler. Dermed blir det klårare at SSB-sjefen er direkte underlagt finansministeren, og ikkje har ein annan og friare rolle enn andre etatssjefar.

Konflikten mellom Jensen og Meyer førte til at omorganiseringa av SSB stoppa opp. Tysdag, kjem oppvasken, i form av konklusjonen frå kontroll- og konstitusjonskomiteen. Uansett utfall har vi no fått eit godt grunnlag for å få omorganiseringa på skjener igjen.